Grenzen verleggen

Jambo, rafiki, how are you, my friend?
Ik was twee weken terug in Dar es Salaam en op elke straathoek werd ik “vriendelijk” begroet door jan en alleman. Of beter gezegd door alle man(nen). Het is iets waar ik in het begin van mijn verblijf in Tanzania erg aan moest wennen: de aandacht van veel manvolk.
Ik kon nergens onopgemerkt lopen, werd om de haverklap staande gehouden met door onbekende (jonge) mannen die wilde weten of ik getrouwd was, een vriend had, kinderen wilde en zo voort. En o’ja, of ik mijn telefoonnummer kon geven, want dan konden ze mij bellen. Het was een heel nieuwe ervaring, to be honest.
Nu ben ik er inmiddels aardig aan gewend en reageer ik of niet óf met een vriendelijk groet terwijl ik stevig doorloop. Nu, de afgelopen weken, ben ik weer wat meer bewust van het feit dat op elke straathoek zoveel mannen hangen en dat ik niet ongemerkt over straat kan lopen. De reden? Mijn zus Naomi, ze is net vers uit Nederland aangekomen en met haar blonde krullen en blauwe ogen valt ze erg op in het Afrikaanse straatbeeld. Omdat het nieuw is voor haar, kijk ook ik weer met andere ogen naar alles. Ik was even vergeten hoe overweldigend de geluiden en de indrukken zijn, als je zo voor de eerste keer ( na lange tijd) in Afrika komt..
Mwanza, de stad waar ik nu alweer 3 maanden woon, is voor mij nog steeds af en toe druk en onoverzichtelijk, maar over het algemeen kan ik er redelijk mijn weg vinden. Ik spreek de taal nu ook iets beter en kan gesprekken nu beter volgen.
Maar ik kom eigenlijk weinig echt in de stad. ‘s Ochtend ben ik aan het werk op de dag- opvang en in de middag vertrek ik naar Malimbe Family. Sinds afgelopen maandag woon ik daar nu ook, samen met Naomi, die ik half januari ben gaan ophalen in Dar es Salaam. Het op Malimbe Family wonen bevalt me tot nu toe erg goed. Het is heerlijk om achteraf wonen en ik heb nu meer het gevoel in het Afrika van mijn jeugd te zijn. We halen water uit de put en tillen , terwijl -tig paar ogen onze bewegingen volgen, de emmer op ons hoofd terug naar ons eigen huisje. Het water wordt gebruikt voor kleren wassen ( met de hand) en voor het wassen van onszelf. Elke avond moeten we eraan denken ons op tijd te gaan wassen, want het washokje heeft geen licht en wanneer de maan dan nog niet opgekomen is, is het aardedonker in het kleine hokje. Ik had van de week wel een zaklamp bij, maar toen ik met de zaklamp in de hoek scheen keken drie paar kakkerlak-ogen mij nieuwsgierig aan. Okay, kakkerlakken in de douchecel…..”Grenzen verleggen, Rebecca". Die beestjes doen niets…en wassen met een zaklamp in je hand gaat niet: dus zaklamp uit en probeer het feit dat ze daar zitten te negeren.
Het hoort bij het buitenleven…sindiyo?
Nachts, als het overweldigende harde tv geluid van de buren eindelijk uitgezet is, keert rond half 11 de stilte terug. Nu ja, stilte is misschien een groot woord, want de krekels tjirpen onvermoeibaar door, de hagedissen lopen de hele nacht over het dak heen en weer en zo nu en dan besluiten alle honden, zowel op het terrein als daar buiten, gezamenlijk te janken om een of andere onduidelijke reden. Gelukkig is dit collectieve gehuil meestal maar van korte duur….. En dan, wanneer de honden het huilen hebben gestaakt, de krekels stoppen met het tegen elkaar wrijven van hun ( achter?) pootjes en de hagedisjes stilletjes terug kruipen waar ze vandaan komen, begint tegen het ochtendgloren de ene na de andere haan te kraaien. Kukeleku kukeleku…wakker worden: een nieuwe dag kondigt zichzelf aan.
Meestal blijf ik, als ik eenmaal wakker ben, nog eventjes liggen en denk ik aan de dag die komen gaat. “Wat zal ik vandaag gaan doen met de kinderen…op de Daycare en op Malimbe.?” In het begin plande ik activiteiten meestal redelijk before hand, tegenwoordig kijk ik per dag wat ik ga doen. Het heeft meestal weinig zin om echt veel te plannen, want vaak loopt alles anders. Er is wel een schema, maar zowel het schema als het aantal kinderen dat komt varieert steeds weer. Als het regent gaan de kinderen niet voetballen of naar het meer om te wassen en blijven ze binnen. Ze krijgen dan les en/of komen naast me zitten om te tekenen en/of spelletjes te spelen. En als er geen stroom is ( wat tegenwoordig toch regelmatig voorkomt) wordt er geen tv gekeken en vragen de kinderen om papier en potlood. Trouwens ook wanneer er wel stroom is en de tv aanstaat komen de kinderen vaak een voor een naar de andere ruimte gelopen…”Rebecca chora, chora” zeggen ze dan terwijl ze een tekenbeweging maken. Ja, en hoe kan ik dat weigeren?
Afgelopen weekend hebben Naomi en ik met de kinderen maskers gemaakt. Nog niet van papier-maché en ballonnen zoals ik van plan was, maar gewoon van hard karton en met een elastiekje. De bedoeling was dat de kinderen zelf iets verzonnen, maar zoals het vaak gaat kopiëren ze liever het voorbeeld. Ik probeer ze dan wel te vragen/zeggen dat zij zelf iets moeten verzinnen, maar dat weigeren ze gewoon. Dus uiteindelijk was iedereen een leeuwenmasker aan het maken: wat ook leuk was en eigenlijk ook prima, want iedereen tekent toch wel weer op zijn eigen manier. Emma ging later die ochtend even een boodschap doen en rende met zijn masker op zijn gezicht en met een grote gekleurde paraplu in zijn hand naar de markt toe. Enigszins verbaasd zei hij “De mensen moesten lachen om mij”. In de namiddag hebben we buiten met de kinderen gevoetbald, touwtje gesprongen en touw getrokken. Vooral dat laatste ging gepaard met heel veel geduw, getrek en gelach.

Ik besef dat ik vergeten ben te schrijven over mijn busreis van Dar es Salaam naar Mwanza. Ik ben met het vliegtuig naar dar gevlogen om mijn zus Naomi op te halen. Voor de gene die het nog niet wisten: zij komt hier drie maanden werken en gaat, als alles volgens plan verloopt, engelse les geven aan de kinderen hier en aan enkele stafleden. Anyway, ik ging naar Dar es Salaam om haar op te halen en na een lange dag in de grote stad zijn we woensdag de 16de januari ’s ochtends heel vroeg met de bus vertrokken richting Mwanza. Het was een lange busrit ( van ’s ochtend half 6 tot ’s avonds half 10), maar het was ook zeker de moeite waard. Het landschap rond Dar es Salaam werd, zo dicht bij de kust, gedomineerd door palmbomen, maar na mate we verder verwijderd raakten van de kust maakten de palmbomen plaats voor andere vegetatie…bananenbomen, sisalplanten en grote baobab bomen: we zagen het allemaal voorbij komen. En al reed de bus met een tamelijk grote snelheid ( zeker harder dan toegestaan en misschien ook wel harder dan veilig) hebben we wel van het landschap kunnen genieten. Rond Dodoma zijn er hele mooie bergen en wanneer de bus dan ergens hoog reed en je vanuit het grote raam naar buiten keek kon je eindeloos ver kijken over de plantages en velden: schitterend. In de ochtend waren de ruiten nog erg schoon en was de visibility prima: in de namiddag begon het buiten te regenen en werden de ruiten, door de opspattende modder van de zand/modderweg, erg vies en was het beeld niet zo helder meer. Maar dat mocht onze pret niet drukken. Ik had Naomi al drie maanden niet gezien en al hebben we wel contact gehad via de email en heel af en toe via de telefoon, was het toch weer heel erg leuk om haar echt te zien en te spreken. We hebben ons dan ook niet verveeld in de bus…..

Ik houd het even hier bij. Ik ga me even richten op schoolzaken. Sommige dagen vergeet ik helemaal dat ik straks ook nog moet afstuderen. School, Nederland, afstuderen, scripties: het lijkt allemaal onwerkelijk en zo ver weg. Maar op sommige dagen besef ik dat de school er nog staat, daar in het verre Nederland en dat ik straks allerlei papieren en dergelijke moet inleveren. Als ik daar dan bij stil sta krijg ik het even benauwd; ik weet niet of ik alles wel ga afkrijgen dit jaar. En of ik wel klaar ben om als therapeut te gaan werken. Ik leer veel van het werken hier, zeker over mijzelf en over voorwaarden om creatieve therapie te geven, maar heb soms het idee dat ik op het gebied van echte creatieve therapie, zoals ik dat voor ogen heb/had, stil sta. Het werk wat ik hier doe is meer activiteitenbegeleiding: het mist de diepgang denk ik van therapie. Ik kan wel creatief therapeutische activiteiten aanbieden, maar merk vaak dat al de activiteiten toch net anders lopen dan ik gepland heb: door taalgebrek, door ruimtegebrek en door middelengebrek. Of misschien is gebrek niet het juiste woord, maar ligt het aan het feit dat alles anders is en dat ik nu, op dit moment nog niet goed weet hoe ik deze dingen die zo anders zijn, om kan zetten zodat echte therapie mogelijk is. Hmmm, ik weet het even niet hoe dit goed te verwoorden. Misschien komt dat nog. Ik brei een eind aan deze update. In een notendop: Ik ben blij met Naomi’s komst en ben blij met mijn kleine huisje in rural Malimbe. Ik geniet nog steeds van het spelletjes spelen en van het samen creatief werken met de kinderen, maar lig soms wakker omdat ik denk dat ik straks een studievertraging op ga lopen, dat ik mijn onderzoek nooit afkrijg en/ of niet genoeg heb geleerd op creatief therapeutisch gebied.
Anderzijds is het een onvergetelijke ervaring om hier te zijn en zie ik dat alleen al als een pluspunt. En als ik straks terug kom en niet alles afkrijg dan kan ik altijd nog een ( half) jaartje langer er over doen. Hamna shida. Toch?
Groeten Rebecca